راهنمای کامل درخواست المثنی مدرک تحصیلی از دانشگاههای دولتی

گم شدن مدارک دانشگاهی همیشه در بدترین زمان ممکن اتفاق میافتد. مثلاً وقتی برای استخدام مدارک میخواهند، یا درگیر ثبتنام مهاجرت و اپلای هستید و ناگهان متوجه میشوید دانشنامه، گواهی موقت یا ریزنمرات دانشگاهیتان پیدا نمیشود. در چنین شرایطی، اولین سوالی که پیش میآید این است که آیا میتوان مدرک را دوباره گرفت یا نه. خوشبختانه، بیشتر دانشگاههای کشور این امکان را فراهم کردهاند.
فرآیند درخواست المثنی مدارک تحصیلی در دانشگاه آزاد، پیام نور و دانشگاههای دولتی مراحل مشخصی دارد. مهم نیست در چه مقطعی فارغالتحصیل شدهاید. از کاردانی گرفته تا دکتری، میتوانید با چند مرحله قانونی، مدرک جدید بگیرید که از نظر اعتبار هیچ تفاوتی با نسخه اصلی ندارد. در این راهنما، با زبان ساده و کاربردی به شما توضیح میدهیم که چطور میتوانید درخواست المثنی را ثبت کنید، چه مدارکی لازم دارید، کجا باید پیگیری کنید و در هر دانشگاه چه تفاوتهایی وجود دارد.
اگر مدرک تحصیلی گم شود چه باید کرد؟
گمشدن مدرک تحصیلی، اتفاقی ناخوشایند اما قابل حل است. بسیاری از فارغالتحصیلان پس از سالها، به دلایلی مانند جابهجایی منزل، خرابی اسناد، یا ارسال به مؤسسات ترجمه یا کاریابی، با مفقودی یکی از مدارک مهم خود مواجه میشوند. این مدارک میتوانند شامل گواهی موقت، دانشنامه، ریزنمرات، تاییدیه تحصیلی یا حتی پرونده فیزیکی دانشجویی باشند.
در این شرایط، لازم نیست نگران شوید؛ زیرا دانشگاهها برای این موارد، امکان صدور المثنی را فراهم کردهاند. فقط کافیست چند مرحله قانونی و اداری را بهدرستی طی کنید:
چاپ سریع و ارسال رایگان آگهی مفقودی مدارک
۱. بررسی دقیق برای اطمینان از گمشدن مدرک
پیش از شروع مراحل اداری، لازم است مطمئن شوید مدرک بهطور واقعی گم شده و فقط موقتاً جابهجا نشده است. مدارک تحصیلی معمولاً در مکانهایی مثل:
- منزل (در پوشههای قدیمی یا مدارک شخصی)
- دفاتر خدمات ترجمه رسمی
- شرکتها یا نهادهایی که قبلاً به آنها ارائه شده
- فایلهای دیجیتالی اسکنشده یا ایمیلهای قدیمی
ممکن است باقی مانده باشند. حتماً این مکانها را بهدقت بررسی کنید.
۲. ثبت آگهی مفقودی در روزنامه رسمی
اگر پس از جستجوی دقیق، مطمئن شدید مدرک پیدا نمیشود، لازم است مفقودی مدرک دانشگاهی را بهصورت رسمی اعلام کنید. این کار از طریق درج آگهی مفقودی در روزنامه رسمی کشور انجام میشود.
برای این کار میتوانید بهسادگی به سامانه رویداد آگهی مراجعه کنید و اطلاعات لازم را وارد نمایید. آگهی شما بدون نیاز به مراجعه حضوری، در روزنامه رویداد امروز منتشر خواهد شد. این مرحله یکی از شروط اصلی دانشگاهها برای صدور المثنی است.
نکته مهم: در بسیاری از دانشگاهها، آگهی باید حداقل ۱۰ تا ۱۵ روز قبل از ثبت درخواست المثنی چاپ شده باشد. این بازه زمانی فرصتی برای اطلاعرسانی عمومی در نظر گرفته شده است.
۳. مراجعه به دانشگاه یا سامانه مربوطه
پس از درج آگهی، باید برای ثبت درخواست المثنی به دانشگاه محل تحصیل مراجعه کنید. بسته به نوع دانشگاه، این مراحل ممکن است حضوری یا از طریق سامانه انجام شود. مثلاً:
- دانشگاه آزاد: از طریق سامانه استعلام یا ساجد
- دانشگاه پیام نور: از طریق سامانه گلستان
- دانشگاههای دولتی: معمولاً مراجعه حضوری یا ثبت درخواست در پورتال آموزش دانشگاه
در این مرحله، معمولاً باید مدارک زیر را همراه داشته باشید:
- تصویر کارت ملی و شناسنامه
- نسخه چاپشده آگهی روزنامه
- فرم درخواست المثنی (معمولا از سایت دانشگاه قابل دریافت است)
- عکس ۳×۴
- گاهی فرم تعهد محضری
۴. توجه به نوع مدرک مفقودی
نوع مدرکی که گم شده، در روند صدور المثنی تفاوت ایجاد میکند:
نوع مدرک | توضیحات و شرایط خاص |
---|---|
گواهی موقت تحصیلی | معمولاً سریعتر و آسانتر صادر میشود. |
دانشنامه (مدرک اصلی) | ممکن است نیاز به تاییدیههای بیشتر یا استعلام از وزارت علوم داشته باشد. |
ریز نمرات رسمی | در اغلب موارد، بدون نیاز به آگهی مجدد صادر میشود. |
تاییدیه تحصیلی | مخصوص ارائه به نهادهای رسمی یا خارجی؛ نیازی به آگهی ندارد. |
پرونده فیزیکی دانشجو | اگر گم شده باشد، فقط بخشهایی از اطلاعات قابل بازیابی خواهد بود. |
با انجام این مراحل، میتوانید وارد فرایند صدور المثنی شوید که در ادامه، برای هر نوع دانشگاه بهصورت جداگانه توضیح داده خواهد شد.
مراحل درخواست المثنی مدارک تحصیلی از دانشگاه آزاد اسلامی
دانشگاه آزاد اسلامی برای دانشآموختگانی که مدارکشان به هر دلیلی گم یا مخدوش شده، سامانهای مشخص طراحی کرده تا فرآیند صدور المثنی بهشکل متمرکز و قابل پیگیری انجام شود. این مدارک میتوانند شامل گواهی موقت پایان تحصیلات، دانشنامه، ریزنمرات و تاییدیه تحصیلی در هر مقطع (کاردانی، کارشناسی، کارشناسیارشد، دکتری) باشند. در ادامه مراحل و مدارک لازم را بهصورت دقیق شرح میدهیم:
۱. ورود به سامانه صدور مدارک دانشگاه آزاد
برای ثبت درخواست المثنی، ابتدا باید وارد سامانه استعلام و صدور مدارک دانشگاه آزاد اسلامی شوید. این سامانه در حال حاضر، مرجع اصلی برای ثبت درخواستهای مربوط به مدارک تحصیلی است.
در صورتی که سامانه استعلام باز نشود یا واحد دانشگاهی شما روند متفاوتی داشته باشد، معمولاً باید از طریق سامانه ساجد (sajed.iau.ir) اقدام کنید. در غیر این صورت، ممکن است نیاز به حضور شما در دانشگاه باشد.
بیشتر بخوانید: درخواست شناسنامه المثنی
۲. تهیه مدارک مورد نیاز برای المثنی
برای ثبت درخواست، باید اسناد زیر را بهصورت اسکنشده در سامانه بارگذاری کنید یا در صورت مراجعه حضوری، اصل آنها را ارائه دهید:
- کارت ملی و شناسنامه
- عکس ۳×۴ جدید
- نسخه چاپشده آگهی مفقودی منتشرشده در روزنامه رویداد امروز
- فرم درخواست المثنی (از سامانه یا آموزش دانشگاه دریافت میشود)
- فرم تعهد رسمی مبنی بر مسئولیتپذیری در قبال مدرک مفقودشده (برخی واحدها، نسخه محضری میخواهند)
توجه: اگر دانشنامه یا مدرک شما قبلاً ترجمه رسمی یا تأیید وزارت علوم شده باشد، بهتر است آن اسناد را نیز همراه داشته باشید.
۳. ثبت درخواست در سامانه و پرداخت هزینه
پس از تکمیل فرمها و بارگذاری مدارک، نوبت به پرداخت هزینه صدور المثنی میرسد. مبلغ این هزینه بسته به نوع مدرک (گواهی موقت، دانشنامه یا ریزنمرات)، محل تحصیل، و واحد دانشگاهی ممکن است متفاوت باشد، اما معمولاً بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان متغیر است.
پس از پرداخت، یک کد پیگیری به شما داده میشود که وضعیت درخواست شما را در مراحل بعدی قابل رهگیری میکند.
۴. مدت زمان بررسی و صدور المثنی
مدت زمان صدور المثنی در دانشگاه آزاد بستگی به موارد زیر دارد:
- آماده بودن پرونده آموزشی در بایگانی واحد
- نوع مدرک درخواستی
- هماهنگی با سازمان مرکزی (برای برخی مدارک)
اما بهطور کلی، این زمان بین ۲ تا ۶ هفته متغیر است. معمولاً ابتدا گواهی موقت صادر میشود و پس از آن، دانشنامه اصلی.
بیشتر بخوانید: گم شدن کارت پایان خدمت
۵. تحویل یا ارسال مدرک المثنی
پس از صدور، مدرک المثنی ممکن است به یکی از روشهای زیر تحویل داده شود:
- تحویل حضوری از واحد دانشگاهی
- ارسال پستی (در صورت انتخاب این گزینه هنگام ثبت درخواست)
- مراجعه به دفتر مرکزی صدور مدارک در تهران (در موارد خاص)
نکته مهم: مدرک المثنی از نظر اعتبار دقیقاً معادل مدرک اصلی است، اما عبارت "المثنی" در گوشهای از آن درج میشود. این موضوع روی ارزش قانونی مدرک تأثیری ندارد و برای ترجمه رسمی یا ارائه به نهادهای داخلی و بینالمللی قابل استفاده است.
مراحل درخواست المثنی مدارک تحصیلی از دانشگاه پیام نور
دانشگاه پیام نور نیز مانند دیگر دانشگاهها، امکان صدور المثنی برای مدارک تحصیلی دانشجویان را در تمامی مقاطع فراهم کرده است. چه مدرک شما گواهی موقت، دانشنامه، ریزنمرات یا تاییدیه تحصیلی باشد، میتوانید از طریق سامانه دانشگاه یا مراجعه به واحد آموزش، برای دریافت المثنی اقدام کنید. در این بخش، مراحل دقیق و مدارک مورد نیاز برای ثبت درخواست المثنی در دانشگاه پیام نور را مرور میکنیم:
۱. مراجعه به سامانه گلستان پیام نور
برای انجام امور آموزشی و صدور مدارک، دانشگاه پیام نور از سامانه جامع گلستان استفاده میکند. شما باید ابتدا به آدرس reg.pnu.ac.ir مراجعه کرده و با وارد کردن شماره دانشجویی و گذرواژه خود وارد شوید.
اگر به سامانه دسترسی ندارید یا فارغالتحصیل سالهای گذشته هستید، بهتر است با آموزش واحد محل تحصیل تماس بگیرید یا حضوری مراجعه نمایید.
بیشتر بخوانید: درخواست کارت ملی المثنی
۲. ثبت درخواست المثنی در سیستم یا حضوری
در سامانه گلستان یا از طریق آموزش دانشگاه، باید درخواست رسمی خود را برای صدور المثنی ثبت کنید. این درخواست معمولاً از طریق بخش «درخواستها و فرمهای آموزشی» یا «دانشآموختگان» ثبت میشود. در صورت ثبت حضوری، معمولاً باید نامه کتبی به آموزش ارائه دهید.
۳. مدارک مورد نیاز برای المثنی
برای دریافت المثنی، باید مدارک زیر را ارائه یا بارگذاری کنید:
- تصویر کارت ملی و شناسنامه
- نسخه چاپشده آگهی مفقودی در روزنامه رویداد امروز
- عکس ۳×۴ جدید
- فرم درخواست المثنی
- فرم تعهد رسمی (برخی واحدها نسخه محضری میخواهند)
در بعضی موارد، از شما خواسته میشود نامه درخواست کتبی بنویسید که در آن توضیح دادهاید چه مدرکی و چرا گم شده است.
۴. بررسی و تأیید توسط آموزش دانشگاه
پس از ثبت درخواست و تحویل مدارک، پرونده شما توسط کارشناسان آموزش بررسی میشود. اگر پرونده آموزشی شما کامل باشد و مشکلی وجود نداشته باشد، درخواست به مرحله صدور ارسال میشود.
اگر مدارک شما قدیمی باشد یا در بایگانی دانشگاه باشد، ممکن است فرآیند کمی زمانبرتر شود.
۵. پرداخت هزینه صدور المثنی
هزینه صدور المثنی در دانشگاه پیام نور بسته به نوع مدرک (گواهی موقت، دانشنامه یا ریزنمرات) و سال فارغالتحصیلی متفاوت است، اما معمولاً در بازه ۲۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان قرار دارد.
اطلاعات پرداخت توسط واحد آموزش یا سامانه گلستان به شما داده میشود و معمولاً با فیش بانکی یا واریز آنلاین انجام میشود.
۶. مدت زمان صدور و نحوه تحویل مدرک
صدور المثنی مدارک در پیام نور معمولاً بین ۳ تا ۶ هفته کاری طول میکشد. پس از صدور، دانشگاه با شما تماس میگیرد یا از طریق پیام در سامانه گلستان اطلاعرسانی میکند.
مدرک معمولاً بهصورت حضوری تحویل داده میشود و همراه داشتن کارت ملی و رسید ثبت درخواست الزامی است.
نکته مهم: عبارت "المثنی" در بالای مدرک درج میشود، اما از نظر اعتبار تفاوتی با مدرک اصلی ندارد و مدرک المثنی برای اپلای، ترجمه رسمی و ارائه به سازمانها قابل استفاده است همچنین برخی واحدها بهجای صدور مجدد گواهی موقت، مستقیماً دانشنامه المثنی صادر میکنند.
بیشتر بخوانید: مدت زمان صدور گذرنامه مفقود شده
مراحل درخواست المثنی مدارک تحصیلی از دانشگاههای دولتی (روزانه و شبانه)
دانشگاههای دولتی کشور (اعم از روزانه، شبانه، نوبت دوم، پردیس یا خودگردان) هرکدام رویه خاص خود را برای صدور المثنی مدارک دارند. برخلاف دانشگاه آزاد یا پیام نور که سامانه متمرکز دارند، فرآیند صدور المثنی در دانشگاههای دولتی معمولاً غیرمتمرکز و وابسته به واحد آموزش دانشگاه محل تحصیل است. با این حال، اصول کلی و مدارک مورد نیاز در بیشتر دانشگاهها مشابه است. در ادامه، مراحل درخواست المثنی را برای دانشگاههای دولتی مرور میکنیم:
۱. مراجعه حضوری یا بررسی وبسایت آموزش دانشگاه
در گام اول، بهتر است به وبسایت رسمی دانشگاه محل تحصیل خود مراجعه کنید و بخش «دانشآموختگان» یا «آموزش» را بررسی نمایید. برخی دانشگاهها (مثل تهران، فردوسی، تبریز، اصفهان و ...) فرمهای درخواست المثنی و مراحل مربوطه را در سایت قرار دادهاند.
اگر اطلاعات در سایت موجود نبود، باید بهصورت حضوری به اداره آموزش دانشکده یا دانشگاه مراجعه کنید.
۲. تهیه و تکمیل مدارک مورد نیاز
مدارکی که معمولاً برای صدور المثنی در دانشگاههای دولتی درخواست میشوند، شامل موارد زیر است:
- تصویر کارت ملی و شناسنامه
- آگهی مفقودی چاپشده در روزنامه رویداد امروز
- عکس ۳×۴
- فرم درخواست المثنی (از سایت دانشگاه یا حضوری دریافت میشود)
- فرم تعهد رسمی یا محضری (در برخی دانشگاهها اجباری است)
- نامه درخواست کتبی به رئیس آموزش یا مدیریت تحصیلات تکمیلی
برخی دانشگاهها ممکن است علاوه بر موارد بالا، فرمهایی برای تایید سوابق آموزشی یا استعلام وضعیت نظاموظیفه درخواست کنند.
۳. بررسی پرونده آموزشی و تاییدیهها
پس از تحویل مدارک، کارشناس آموزش دانشگاه، وضعیت پرونده شما را بررسی میکند. اگر تمام مراحل تحصیلی شما تأیید شده باشد و بدهی مالی یا تعهدی نداشته باشید، پرونده به مرحله صدور المثنی فرستاده میشود.
در مواردی که پرونده در بایگانی قدیمی باشد، ممکن است تأخیر کوتاهی در روند ایجاد شود.
۴. پرداخت هزینه صدور المثنی
میزان هزینه صدور المثنی در دانشگاههای دولتی یکسان نیست و معمولاً توسط حسابداری آموزش یا وبسایت رسمی اطلاعرسانی میشود. این مبلغ بسته به نوع مدرک بین ۱۵۰ تا ۳۵۰ هزار تومان متغیر است.
در بعضی دانشگاهها، پرداخت بهصورت فیش بانکی و در برخی دیگر از طریق درگاه پرداخت اینترنتی انجام میشود.
بیشتر بخوانید: مدارک لازم برای اولین کارت ملی
۵. مدت زمان صدور و نحوه دریافت مدرک
مدت زمان بررسی و صدور مدرک المثنی معمولاً بین ۲ تا ۶ هفته کاری است، البته در دانشگاههای بزرگتر این زمان ممکن است بیشتر شود.
مدرک المثنی فقط به خود دانشآموخته یا نماینده رسمی با وکالتنامه محضری تحویل داده میشود.
در صورت صدور مدرک المثنی، عبارت "المثنی" در آن درج میشود، اما این موضوع هیچ تأثیری بر اعتبار قانونی یا بینالمللی مدرک ندارد و مدارک المثنی برای ترجمه رسمی، اپلای، استخدام و استعلامهای سازمانی کاملاً قابل قبول هستند. برخی دانشگاهها نیز در صورت مفقود شدن گواهی موقت، مستقیماً نسبت به صدور دانشنامه اصلی المثنی اقدام میکنند. با این حال، اگر دانشگاه فرایند صدور مدرک را مشروط به دریافت تأییدیه تحصیلی یا استعلام از سازمان سنجش کرده باشد، لازم است این مراحل بهصورت جداگانه طی شوند.
نکات مهم در مورد مدارک المثنی در همه دانشگاهها
درخواست و دریافت المثنی مدرک تحصیلی یک فرآیند رسمی و حساس است. هرچند روند آن در دانشگاههای مختلف ممکن است کمی متفاوت باشد، اما چند نکته مهم وجود دارد که دانستن آنها برای همه متقاضیان ضروری است:
آیا روی مدرک المثنی عبارت "المثنی" درج میشود؟
بله. روی تمام مدارک تحصیلی که بهعنوان المثنی صادر میشوند، عبارت "المثنی" درج میشود. این موضوع صرفاً جهت تفکیک نسخه اصلی از نسخه جایگزین است و هیچ تأثیری در ارزش یا اعتبار مدرک ندارد، چه در داخل کشور، چه برای ترجمه رسمی یا ارائه به دانشگاهها و سفارتها.
آیا مدرک المثنی قابل ترجمه رسمی است؟
کاملاً بله. مدارک المثنی نیز مانند نسخه اصلی، قابل ترجمه رسمی هستند. فقط کافی است مدرک شما مهر و امضای رسمی دانشگاه صادرکننده را داشته باشد. مترجمان رسمی قوه قضاییه با این نوع مدارک مشکلی ندارند، مشروط به آنکه مراحل قانونی آن طی شده باشد.
آیا محدودیتی در تعداد دفعات دریافت المثنی وجود دارد؟
در اکثر دانشگاهها، صدور المثنی برای هر مدرک معمولاً تنها یکبار انجام میشود، مگر در شرایط خاص (مانند آتشسوزی، سیل، یا سرقت مستندشده). به همین دلیل، توصیه میشود پس از دریافت المثنی، حتماً اسکن و نسخه پشتیبان آن را نگهداری کنید.
بیشتر بخوانید: فرق کارت ملی المثنی با اصل
آیا میتوان با وکالت رسمی برای دریافت المثنی اقدام کرد؟
بله. اگر شخص دانشآموخته امکان حضور ندارد، میتواند با ارائه وکالتنامه رسمی محضری، یکی از بستگان یا نماینده خود را برای پیگیری و دریافت مدرک معرفی کند. متن وکالتنامه باید مشخصاً اشاره به "دریافت مدارک تحصیلی المثنی" داشته باشد.
آیا ریزنمرات هم المثنی دارد؟
بله. اگر نسخهای از ریزنمرات رسمی شما مفقود شده یا نیاز به صدور مجدد دارید، میتوانید درخواست المثنی ریزنمرات بدهید. این مدرک هم برای ترجمه رسمی و هم ارائه به مراکز مختلف (مثل نهادهای بورسیه یا سفارتخانهها) مورد استفاده قرار میگیرد.
اگر مدرک پیدا شود، المثنی باطل میشود؟
خیر. اگر مدرک اصلی پس از صدور المثنی پیدا شود، المثنی همچنان معتبر باقی میماند. اما طبق مقررات بیشتر دانشگاهها، شما موظف هستید نسخه اصلی پیدا شده را به دانشگاه تحویل دهید یا از استفاده همزمان هر دو نسخه خودداری کنید.
گمشدن مدارک تحصیلی ممکن است برای هر فردی اتفاق بیفتد، اما خوشبختانه راهکار قانونی و مشخصی برای دریافت المثنی مدارک دانشگاهی وجود دارد. چه فارغالتحصیل دانشگاه آزاد باشید، چه پیام نور یا یکی از دانشگاههای دولتی، میتوانید با طی چند مرحله مشخص، مدارک خود را مجدداً دریافت کنید.
آنچه در این مسیر اهمیت دارد، شروع سریع مراحل پس از اطمینان از گمشدن مدرک و رعایت کامل نکات اداری و قانونی است، از جمله ثبت آگهی در روزنامه، تهیه مدارک، ثبت درخواست در سامانه یا آموزش دانشگاه، و پیگیری وضعیت صدور.
در نهایت پیشنهاد میشود همیشه از مدارک تحصیلی خود نسخه دیجیتال (اسکنشده) تهیه کنید و در فضای امن نگهداری نمایید تا در صورت نیاز، سریعتر بتوانید اقدام کنید.
سوالات متداول
۱. آیا مدرک المثنی برای اپلای یا مهاجرت معتبر است؟
بله. مدرک المثنی از نظر قانونی و بینالمللی کاملاً معتبر است و میتوانید آن را برای ترجمه رسمی، اپلای دانشگاههای خارجی، گرفتن پذیرش یا ارائه به سفارتخانهها استفاده کنید. تنها تفاوت آن با مدرک اصلی درج عبارت "المثنی" است.
۲. آیا برای دریافت المثنی تاییدیه تحصیلی هم نیاز است؟
در بیشتر موارد خیر. اما بعضی دانشگاهها (بهویژه دولتیها) ممکن است برای صدور مجدد دانشنامه یا گواهی موقت، درخواست تأییدیه تحصیلی از سازمان سنجش یا وزارت علوم داشته باشند. در این صورت، معمولاً مراحل آن توسط خود دانشگاه پیگیری میشود.
۳. اگر تنها گواهی موقت گم شده باشد، آیا نیازی به آگهی در روزنامه هست؟
بله. اکثر دانشگاهها حتی برای گواهی موقت نیز نیاز به چاپ آگهی مفقودی دارند. اما برخی واحدها ممکن است صرفاً با تکمیل فرم تعهد، المثنی صادر کنند. بهتر است حتماً با واحد آموزش دانشگاه خود هماهنگ کنید.
۴. آیا میتوان برای دریافت المثنی از خارج کشور اقدام کرد؟
در بیشتر موارد، بله. شما میتوانید با وکالت رسمی محضری به یک فرد داخل ایران، تمامی مراحل را از راه دور انجام دهید. برخی دانشگاهها نیز امکان ثبت درخواست اینترنتی دارند، اما تحویل فیزیکی مدرک نیاز به حضور یا وکالت دارد.
۵. آیا المثنی برای مدارک قبل از دهه ۸۰ هم صادر میشود؟
بله. حتی اگر سالها از فارغالتحصیلی شما گذشته باشد، دانشگاهها موظف به نگهداری بایگانی مدارک هستند. فقط ممکن است فرآیند بازیابی و صدور المثنی کمی طولانیتر شود.